سرماخوردگی نزد کودکان

 در هنگام سرماخوردگی معمولاً کودک 

• دچار گرفتگی بینی شده
• عطسه می‌کند و آب ریزش بینی دارد
• کمی سردرد دارد
• تب دارد
• سرفه خفیف دارد
• دشواری در بلع داشته و گلویش ملتهب است.

هنگامی که کودک آلوده می‌شود تنها به فاصله یک شبانه روز اولین نشانه‌های بیماری در او پدیدار می‌شوند.  معمولاً کودک در دو روز اول احساس بیماری می‌کند اما پس از آن سرحال‌تر می‌شود.  آب بینی در ابتدا شفاف بوده و سپس غلیظ‌‌تر می‌شود.  آب بینی می‌تواند خاکستری، زرد یا سبز باشد.  کودک ممکن است یک تا دو هفته آب ریزش بینی داشته و سرفه کند. 

سرفه کردن کودک بخشی از اقدامات دفاعی بدن او می‌باشد.  بدن از طریق سرفه کردن آنچه موجب التهاب مجاری تنفسی می‌شود را از خود دفع می‌کند.

کودک ممکن است در بعضی مواقع تب بالایی داشته باشد اما این امر بسرعت برطرف می‌شود.

 سرماخوردگی در بیشتر مواقع بدون آنکه کودک نیازی به مراجعه به مراکز درمانی داشته باشد خودبخود از بین می‌رود. اگر سرماخوردگی ظرف یک هفته بهتر نشود ممکن است کودک گرفتار یک عفونت شده باشد که نیاز به درمان دارد.

در موارد زیر بی‌درنگ به درمانگاه یا بخش پذیرش اضطراری مراجعه کنید:

• اگر کودک زیر سه ماه دارد و تب ۳۸ درجه سانتیگراد یا بیشتر دارد
• بین سه و شش ماه دارد و تب ۳۹ درجه یا بالاتر دارد
• بالای شش ماه داشته و تب ۴۱ درجه یا بالاتر دارد
• بیش از چهار روز تب دارد
• گوش درد دارد و درد ظرف یک شبانه روز کاهش نیافته است
• از گوش او ترشحاتی بیرون میریزد
• بدلیل گرفتگی بینی برای مکیدن پستان یا شیشه شیر خود مشکل دارد
• مانند معمول با محیط اطراف تماس برقرار نمی‌کند و بی‌رمق بنظر می‌رسد
• مایل به خوردن یا نوشیدن نیست
• دشواری تنفس دارد و نفس‌های او سنگین، سریع یا همراه با صدا می‌باشد.

معمولاً اگر حال کودک در مجموع خوب باشد، آب بینی غلیظ دلیلی برای تماس با پزشک نیست.

اما اگر تنها یکی از سوراخ‌های بینی کودک آب ریزش داشته یا گرفتگی دارد، با مراکز درمانی تماس بگیرید. این امر ممکن است مربوط به سینوزیت باشد و یا کودک شیئی را در داخل یکی از سوراخ های بینی خود فرو کرده و شیئ مذبور در آنجا گیر کرده باشد.  بعنوان مانند یک نخود یا یک گوی پلاستیکی.

شما حق دارید بفهمید

برای آنکه بتوانید در اقدامات درمانی خود مشارکت نموده و تصمیم‌گیری نمایید، این امر اهمیت دارد که اطلاعاتی که کارکنان مراکز درمانی به شما می‌دهند را بفهمید.  اگر متوجه چیزی نشدید، بپرسید. شما همچنین حق دارید درخواست کنید که اطلاعات داده شده را بصورت کتبی دریافت کنید تا آن را سر فرصت و با آرامش مطالعه کنید. 

اگر به سوئدی گفتگو نمی‌کنید و یا  دچار کاهش شنوایی هستید ممکن است حق داشته باشید که از کمک یک مترجم استفاده کنید.

شما می توانید  تقاضای درمان  در هر درمانگاه یا بخش پذیرش تخصصی آزاد که مایل باشید، در سراسر کشور، را بنمایید.  شما همچنین این امکان را دارید که از تماس دائمی با یک پزشک در درمانگاه برخوردار شوید.

شما همیشه میتوانید به شمارۀ 1177 زنگ بزنید و مشاوره خدمات درمانی دریافت نمائید.

 سرماخوردگی نزد کودکان بسیار مسری است. ویروس مربوطه از طریق قطره‌های بسیار کوچک در هوا انتقال می‌یابد.  هنگامی که کودک عطسه یا سرفه می‌کند و یا چیزی را در دست خود نگه می‌دارد، این ویروس می‌تواند منتقل شود. از آنجایی که کودکان تماس بدنی زیادی با بزرگسالان و کودکان دیگر دارند، سرماخوردگی به آسانی انتشار می‌یابد. این ویروس می‌تواند همچنین بر روی اسباب‌بازی‌هایی بنشیند که کودک آنها را لیس زده و یا می‌مکد. در بعضی مواقع ویروس و باکتری‌ها می‌توانند چندین روز بر روی اسباب بازی‌ها باقی بمانند.

معمولاً کودکان چند نوبت در سال دچار سرماخوردگی می‌شوند

کودکان بدفعات بیشتری نسبت به بزرگسالان گرفتار سرماخوردگی می‌شوند. طی اولین سال‌های زندگی کودکان، این امر معمول است که آنها تا هفت نوبت در سال به سرماخوردگی دچار شوند. به مرور زمان دفعات ابتلا به سرماخوردگی کاهش می‌یابد. معمولاً از ده سالگی به بعد کودکان، مانند بزرگسالان، سالی یک یا دوبار به سرماخوردگی دچار می‌شوند.

طی دوسال اول زندگی در بیشتر مواقع این عفونت‌ها به کودک ایمنی نمی‌دهند.  اما کودکان در سنین بالاتر، اغلب در برابر ویروس‌هایی که به آنها مبتلا می‌شوند، ایمن می‌شوند.

کودکان تا شش ماهگی بدلیل پادتن‌هایی (آنتی‌بادی‌هایی) که از مادر خود در طول مدتی که در  شکم او  بوده‌اند، دریافت نموده‌اند، تا اندازه‌ای در برابر سرماخوردگی‌ها، مصونیت دارند. با این وجود نوزادان بویژه در ماه اول تولد در برابر عفونت‌ها، حساس هستند.

 جلوگیری از ابتلای کودکان به سرماخوردگی دشوار است.  اما روش‌هایی برای کاهش ریسک سرایت بیماری وجود دارد:

• دست‌های خودتان و کودک را با فواصل زمانی کوتاه بشویید. قبل و بعداز هر وعده غذایی.
• به کودک یاد بدهید که در خم آرنج خود عطسه کند، بجای آنکه مستقیما در هوا اینکار را انجام دهد.
• سعی کنید به کودک یاد دهید که بینی و چشم‌های خود را دستکاری نکند زیرا ویروس در اینجاها ساده‌تر جمع می‌شود.

بگذارید کودک در حد امکان در فضای بیرون از خانه باشد، حتی در زمستان.  ویروس در فضاهای داخلی ساده‌ تر سرایت می‌کند.

دود دخانیات منجر به عفونت مجاری تنفسی بیشتری می‌شود.

کودکانی که در محیط‌های بسر می‌برند که در آنها دود دخانیات تنفس می‌کنند، نسبت به کودکانی که در محیط‌های عاری از دخانیات زندگی می‌کنند، بدفعات بیشتری گرفتار عفونت می‌شوند. از حضور کودک در محیط‌هایی که در آنها سیگار کشیده می‌شود، اجتناب کنید.

 کودکانی که تب داشته، خسته و بی‌رمق هستند باید بجای رفتن به کودکستان، کودکستان آزاد یا مدرسه در خانه مانده و استراحت کنند. کودکانی که تب ندارند و حالشان خوب است حتی اگر سرماخورده باشند می‌توانند به کودکستان یا مدرسه بازگردند.

شما می‌توانید در جهت کاهش عوارض بیماری به کودک کمک کنید تا حد امکان حال خوبی داشته باشد.

کودکان در سنین پایین از راه بینی نفس می‌کشند.  به همین دلیل اگر دچار گرفتگی بینی شوند، خوردن برای آنها دشوار می‌شود. در بیشتر مواقع این آب بینی خشک شده است که ایجاد گرفتگی بینی می‌کند.

تا زمانی که نیاز باشد می‌توان از قطره آب نمک جوشیده استفاده کرد.

شما می‌توانید قطره‌های محلول آب نمک جوشیده را در بینی کودک بریزید تا آب بینی خشک شده، نرم گردیده و بینی تمیز شود. محلول آب نمک جوشیده را می توان بدون نسخه از داروخانه خریداری نمود.

شما همچنین می‌توانید خودتان هم محلول آب نمک جوشیده درست کنید. یک دسی‌لیتر آب ولرم را با با یک میلی‌لیتر نمک مخلوط کنید. این میزان نمک برابر با یک پیمانه کوچک ادویه می‌باشد. این موضوع را مد نظر قرار دهید که آب نباید زیاد گرم باشد.  محلول مورد نظر را بصورت قطره‌ای با استفاده از یک سرنگ پلاستیکی کوچک، که میتوانید از داروخانه خریداری نمائید، در بینی کودک بچکانید. و یا از یک گوش پاکن استفاده کنید.

غلظت نمک محلول آب نمک جوشیده تقریباً به میزان مایعات موجود در بدن، مانند خون و مایعات لنفاوی می باشد.    به همین دلیل محلول آب نمک جوشیده برای غشاء مخاطی ملایم بوده و تا هر میزان و تا هر زمان که لازم باشد، می‌توان از آن استفاده نمود.

اگر به فرزند خود شیر می‌دهید، می توانید بجای محلول آب نمک از شیر خودتان برای چکاندن در بینی کودک استفاده کنید.

از قطره‌ بینی برای مدت محدودی می توان استفاده کرد

کودکان زمانی که گرفتگی بینی دارند می‌توانند اسپری ضد تورم بینی و یا قطره بینی دریافت کنند.  این امر موجب کاهش تورم بینی می‌شود.  برای کودکان زیر یک سال هیچگونه اسپری بینی و یا قطره بینی تایید شده وجود ندارد و برای آنها بایستی از محلول آب نمک جوشیده استفاده نمود.  انواع مختلفی از اسپری‌ها و قطره‌های بینی وجود دارد که برای سنین مختلف تایید شده‌اند.  از یک داروخانه در این مورد پرسش نموده و دستورالعمل درج شده بر روی بسته‌بندی را با دقت بخوانید.

اسپری‌ها و قطره‌های ضد تورم را نباید بیش از ده روز متوالی مورد استفاده قرار داد. اگر از آنها برای مدت طولانی‌تری استفاده شود ممکن است اثر معکوس داشته و باعث تورم در بینی کودک شوند.

سر کودک را بالا نگهدارید

اگر سر کودک در هنگام خواب بالا قرار بگیرد، تورم غشاء مخاط بینی او کاهش می‌یابد.  شما می‌توانید این امر را امتحان کنید که یک بالش اضافی زیر تشک او قرار دهید.  شما همچنین میتوانید زیر پایه‌های تخت که طرف سر تخت می‌باشد چند کتاب قرار دهید تا آن را شیب‌دار کنید.  کودکان خردسال ممکن است احساس خوشایندی از قرار گرفتن در کوله یا یک بیبی‌سیتر داشته باشند.

آب در بیشتر مواقع به همان اندازه شربت سرفه کارایی دارد

معمولاً شربت‌های سرفه‌ بدون نسخه در هنگام سرماخوردگی کمکی نمی‌کنند.  سرفه برای خارج کردن خلط و تمیزکردن نای کودک اهمیت دارد.  به کودک آب معمولی برای نوشیدن بدهید.  برای کودکان بالای یکسال می‌توانید عسل حل شده در آب گرم بدهید.  این امر را مد نظر قرار دهید که عسل می تواند موجب پوسیدگی دندان شود، به همین دلیل دندان‌های کودک را مسواک بزنید.   هرگز به کودکان زیر دو سال شربت سرفه ندهید.

کودکانی که تب دارند باید با فواصل زمانی کوتاه آب بنوشند

برای تسکین سرفه می‌توانید چیزی برای نوشیدن به کودک بدهید.  بویژه اگر کودک تب داشته باشد.  کودکان سریع‌تر از بزرگسالان دچار کمبود مایعات بدن می‌شوند.  آنها نیاز دارند  بیشتر از معمول بنوشند تا دچار کمبود مایعات بدن نشوند. به آنها آب، شربت و آبمیوه بدهید.  کودکی که کم مایعات نوشیده باشد ممکن است خسته و سست شده و نسبت به مواقع معمول کمتر ادرار کند.  اگر کودک به میزان همیشگی ادرار کند بمعنای این است که به اندازه کافی نوشیدنی دریافت نموده است.

در بعضی مواقع کودکی که تب دارد مایل به خوردن غذای معمولی نیست.  اگر برای چند روز اشتهای کودک کمی کاهش یابد، خطری متوجه او نخواهد بود.  به او چیزهایی که دوست دارد برای خوردن بدهید.  بعنوان نمونه بستنی، کِرِم یا فرنی.

در هنگام نیاز می‌توان داروی مسکن درد یا تب‌بُر داد

تب یکی از روش‌های بدن برای دفاع از خود در برابر عفونت‌ها و مبارزه با آنها می‌باشد.  هنگامی که بدن خیلی گرم شود مکان مناسبی برای حضور و رشد ویروس‌ها نخواهد بود.  به همین دلیل از درمان تب نزد کودکانی که در مجموع حال خوبی دارند، خودداری کنید.

اگر کودک در هنگام شب شکوه می‌کند، مایل به خوردن و نوشیدن نیست و بسختی آرام می‌شود، می‌توانید به او داروهای کاهش دهنده تب یا مسکن درد حاوی پاراسِتامول (Paracetamol) بدهید.  بعنوان نمونه آلوِدون یا پانودیل.  این داروها را می‌توان از سه ماهگی به کودک داد اما پیش از دادن دارو به کودک زیر شش ماه، ابتدا با مراکز درمانی مشورت کنید.

از شش ماهگی به بعد کودک می‌تواند داروهای مسکن درد و کاهش‌دهنده تبی دریافت کند که شامل داروی موثر ایبوپروفن (Ibuprofen) می‌باشند و بعنوان نمونه در ایپرِن (Ipren) و یا ایبوپروفِن (Ibuprofen) وجود دارند. 

این داروها در فرم‌های مختلف بسته به سن کودک وجود دارند.  از یک داروخانه در مورد نوع مناسب برای فرزند خود سوال کنید.  بدقت از دستورالعمل روی بسته‌بندی دارو پیروی نموده و داروهای مختلف را با هم مخلوط نکنید.

از برخی داروها پرهیز کنید

کودکان تا سن ۱۸ سالگی نبایستی داروهایی که حاوی اسید استیل سالیسیلک می‌باشند، مانند تِرِاُ (Treo) و بامیل (Bamyl) را مورد استفاده قرار دهند مگر آنکه یک پزشک آن را تجویز نموده باشد.  این امر خطر سندروم ری Reyes syndrom را در پی دارد.  این یک بیماری غیرمعمول است که از جمله می‌تواند منجر به آسیب مغزی جدی شود.

همچنین اگر کودک آبله مرغان هم دارد به او داروهای حاوی ایبوپروفن یا دیگر داروهایی که جزو دسته داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا متوقف کننده آنزیم سیکلواکسیناژ (Cox) می‌باشد، ندهید.  آنها می توانند در هنگام ابتلا به آبله مرغان خطر بروز عفونت‌های غیرمعمولی اما جدی را افزایش دهند.

 از آنجایی که سرماخوردگی معمولاً توسط ویروس بوجود می‌آید، درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها کمکی نمی‌کند.  سیستم ایمنی بدن کار التیام بیماری را انجام می‌دهد و سرماخوردگی خودبخود از بین می‌رود.

 سرماخوردگی عفونتی در بخش‌های فوقانی مجاری تنفسی، بیش از همه در بینی، می‌باشد.  ویروس یا باکتری‌ها موجب عفونت غشاء مخاطی می‌شوند. آنها در این مواقع متورم شده و بیش از معمول خلط تولید می‌کنند. خلط ممکن است رقیق یا غلیظ باشد.

صدها نوع ویروس وجود دارد که می توانند سرماخوردگی بوجود بیاورند. 

 اگر سرماخوردگی از بین نرود، ممکن است کودک به یک بیماری ثانوی دچار شده باشد.

التهاب گوش شایع‌ترین بیماری ثانوی می‌باشد

در بعضی مواقع سرماخوردگی می‌تواند منجر به ابتلای کودک به التهاب گوش شود. کودک  در یکی از گوش‌های خود و یا هر دو احساس درد می‌کند.  التهاب گوش می‌تواند با آنتی بیوتیک مورد درمان قرار گیرد. بیش از همه نزد کودکان تا یک سال یا از ۱۲ سال به بالا.

ابتلای کودکان به سینوزیت غیرمعمول است

بعضی کودکان ممکن است هنگامی که سرماخورده‌اند به سینوزیت دچار شوند. اما این امر غیر معمول است. در اینصورت کودک می‌تواند به گرفتگی بینی، ریزش آب بینی غلیظ و درد در ناحیه پیشانی یا گونه‌ها گرفتار شود.

کودک همچنین ممکن است آنفولانزا  بگیرد.